Πανούκλα/Πανώλη...ένα ξεχασμένο νόσημα?

Πρόσφατα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ανακοίνωσε το θάνατο από πανώλη είκοσι ατόμων στην Μαδαγασκάρη, ενώ συμπτώματα είχαν εμφανίσει ακόμα 80 άτομα.  http://www.who.int/csr/don/21-november-2014-plague/en/.

Η πανώλη είναι μολυσματική νόσος που κυρίως επηρεάζει τα τρωκτικά, και έχει ως παθογόνο αίτιο το βακτήριο Yersinia pestis. Η μετάδοσή του γίνεται από το ένα τρωκτικό στο άλλο με το τσίμπημα των ψύλλων. Οι άνθρωποι μολύνονται μετά από τσίμπημα από μολυσμένους ψύλλους (κυρίως του είδους Xenopsylla cheopis)που φέρουν το βακτήριο και αναπτύσσουν χαρακτηριστικό πρήξιμο στη βουβωνική χώρα (βουβωνική πανώλη). Αν στη συνέχεια το βακτήριο καταλήξει στους πνεύμονες τότε ο ασθενής αναπτύσσει πνευμονία (πνευμονική πανώλη) η οποία μπορεί να μεταδοθεί πλεόν από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω του βήχα. Η βουβωνική πανώλη, εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να θεραπευτεί με τη χορήγηση αντιβιοτικών. Στην περίπτωση όμως της πνευμονικής μορφής ο θάνατος επέρχεται μέσα σε 24 ώρες. 

 Όπως ήδη αναφέρθηκε, αποθήκη του βακτηρίου είναι τα τρωκτικά, και κυρίως είδη που σχετίζονται με τον άνθρωπο (νορβηγικός αρουραίος). Μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Journal of Medical Entomology - http://jme.oxfordjournals.org/content/52/2/253) καταγράφηκαν στη Νέα Υόρκη μεγάλο αριθμό εκτοπαρασίτων (ψύλλων, ακάρεων, ψειρών) σε νορβηγικούς αρουραίους καταδεικνύοντας το μεγάλο δυνητικό κίνδυνο που διαδραματίζει ο νορβηγικός αρουραίος στη μετάδοση τέτοιων νόσων, κυρίως μέσω του ψύλλου των τρωκτικών - Xenopsylla cheopis.